10 ARALIK 4 KUŞAK KASTAMONU KADINI PROJESİ
10 ARALIK 4 KUŞAK KASTAMONU KADINI PROJESİ
10 Aralık 1919da Kastamonuda İlk Kadın Mitingi düzenlenmişti.
10 Aralık 1919 günü, üç binden fazla kadın, Kız Öğretmen Okulu’nun bahçesinde toplanmış, işgalleri, vahşetleri ve yapılan haksızlıkları şiddetle protesto etmiştir.
DİRENEN TÜRKİYE KADINLARINA BİN SELAM...
10 Aralık 1919 da Kastamonu da ilk kadın mitingi yapılmıştır. Kız Öğretmen Okulunun bahçesinde yapılan bu miting milli mücadele açısından önemli olduğundan çok, kadın mücadelesinin önemli kilometre taşlarından birisidir.
Şerife Bacı ile bayraklaşan milli mücadeledeki Türk kadınının eş mücadelesi, yoldaşlığı, paydaşlığı takdire şayan bir şekilde mücadele tarihinin altın sayfalarında yerini almıştır. Türkiye Cumhuriyeti bugünkü varlığını kadın emeğinin varlığına da borçludur.10 Aralık 1919 da 3000’in üzerinde kadınımız mevcut gidişe seyirci kalmayacaklarını ortaya koymuşlar ve milli mücadele sürecinde de bu kararlılıklarını ortaya koymuşlardır.
-Ancak üzülerek görmekteyim ki, Türkiye Kadın Hareketi bu mitingi hiçbir şekilde gündemine almamaktadır. Siyasal ve sosyal mücadeleler veren kadın oluşumları hiçbir şekilde 10 Aralık Kadın Mitingini gündemlerine almamaktadırlar.
Mevcut bu durumun varlığının altını çizmekle birlikte, bu yıl dönüm gününde milli mücadele sürecinde ve ulusal var olma kavgasında hayatını yitiren tüm kadınlarımızı rahmet ile anıp, huzurlarında saygı ile eğiliyorum.
DİRENEN CUMHURİYET KADININA SELAM OLSUN!
‘Miting tertip heyeti başkanı Zekiye Hanım, yaptığı kısa ve ateşli konuşmada, işgalleri ve yapılan vahşetleri şiddetle kınamış ve gerekirse vatanı kurtarmak için kendilerinin de cepheye gideceklerini ifade etmiştir. Zekiye Hanım’ın konuşması aynen şu şekildedir:
“Kardeşler, hemşireler!
Daha bir sene evvel kırmızı rengi ile başımızda dalgalanan ulu sancağımız, görüyorsunuz ki siyahlara, matemlere büründü. Muharebe meydanlarında vatan ve din uğrunda binlerce evlâdımızı gömdükten sonra; haktan, adaletten bahseden Avrupalıların, bir seneden beri, yenildik diye başımıza açmadıkları felâket kalmadı.
Haktan en çok bahsedenler, haksızlığın en büyüğünü yaptılar. Daha dün bizim gibi refah ve saadeti; evi, barkı olan İzmir’deki dindaşlarımız, beyaz saçlı kadınlarımız, kundaktaki yavrularımız Yunanlıların süngüsünden geçti. Her tarafı yüksek minarelerinden beş vakitte ism-i celâlullah bağırdan Adanamız, Antalyamız ve en nihayet güzel Ayıntab, Maraş, Urfamız elimizden alınmak isteniyor.
Hanımlar!
Büyük felâketlerimiz önünde evlâtlarımızın, kardeşlerimizin kanıyla suladığımız yurtlarımızın işgaline, kardeşlerimizin felâketine susacak mıyız?
Hayır hanımefendiler! Mağlubuz, silâhımız yok, fakat göğsümüzde imanımız, bütün dünyayı halkeden Allahımız var.
İşte biz de imanımıza ve Allahımıza istinaden haksızlara haksızlıklarını yüzlerine vurur ve cihan huzurunda ilân ettikleri adaleti taleb ederiz.
Hanımlar!
Biz, dünyayı kanlara boğan, insanları tavuklar gibi boğazlayan erkeklere müracaat edecek değiliz.
Bizim gibi şefkatle, merhametle düşündüklerine şüphe etmediğimiz İtilâf devletlerinin büyük kadınlarına müracaat edecek ve birer telgrafla, bize yapılan haksızlıkları yazacak ve anlatacağız. Eğer onlar da hakkımızı teslim etmezlerse, evlâtlarımızın kanlarına kendi kanımızı karıştırarak erkeklerimizle bir safta, dinimiz ve istiklâlimiz için ölecek; haksızlara, zalimlere tarihin lanetlerini terkederek şehâmetle öleceğiz” 8.
Basına yansıyan miting kararları aynen şu şekildedir:
1. Mütarekeden beri memleketimizin uğradığı haksızlıkların tamiri esbabının istiklâli için icâbedenlere irâdât-ı seniyelerinin şerefsüdûr ve sünûh buyurulması istirhamına dair zât-ı akdes-i hilâfetpenâhiye bir arîza-i telgrafıye keşidesi.
2. Hukuk-ı meşrûamızın teminine delâlet buyurmaları zımnında İngiltere ve İtalya kraliçeleri hazerâtıyla Madam Wilson ve Madam Puankara’ya telgraflar keşidesi.
3. İşbu telgrafların birer suretlerinin matbuat-ı Osmaniyye ve ecnebiyye ile İtilâf devletleri mümessillerine tebliği istirhamına dair sadâret-i uzmâya bir telgraf keşidesi 9.
Mitingde alınan bu kararlar doğrultusunda; padişaha ve sadrazama telgraflar çekilmiş ve bilgi verilmiştir. Ayrıca ABD Başkanı Wilson ile Fransa Cumhurbaşkanı Puankara’nın eşine ve İngiltere Kraliçesine birer telgraf gönderilmiş ve işgaller kınanmıştır. Bu telgrafların hepsi, Kastamonu gazetesinde aynen yayınlanmıştır. Ancak gazetedeki bir ifadeden, İtalya Kraliçesi ile Hindistan İmparatoriçesine de telgraf gönderildiği anlaşılmakta; fakat bu telgrafların metinlerine yer verilmediği görülmektedir. Ancak konunun takdiminden, telgrafların, İngiltere Kraliçesine çekilen telgraf metninin benzeri olduğu anlaşılmaktadır.’
